Asertywność w relacjach jest ważnym czynnikiem dbania o siebie i zdrową bliskość z innymi ludźmi. Dlatego dzisiaj zapraszamy Cię do przyjrzenia się temu, jak ono wygląda u Ciebie. Posłuży Ci do tego „kwestionariusz asertywności”. Być może zauważysz elementy, które wymagają zmiany lub po prostu lekkiego przekształcenia, by w pełni cieszyć się z bycia z innymi ludźmi? Warto być w tej kwestii uważnym na co dzień, w związku z tym potraktuj ten wpis jako przypomnienie lub otwarcie na nową przestrzeń dbania o siebie i asertywność w relacjach.
Radość z budowania relacji to m.in. dbanie o własne granice i potrzeby, przy jednoczesnym szacunku i uwzględnianiu granic i potrzeb innych osób. Być może zaproponowana mapa pokaże Ci, jak wiele asertywnych zachowań przejawiasz już w tym momencie? Pamiętajmy, ponieważ asertywność nie jest umiejętnością interpersonalną, z którą się rodzimy, warto cenną wiedzę i kompetencje w tym zakresie budować samej / samemu. Z tego powodu serdecznie zachęcamy Cię nie tylko do lektury, ale również do codziennego zwracania uwagi na to, aby zachowywać się asertywnie.
W dzisiejszym wpisie przeczytasz:
- Asertywność w relacjach – jakie mam prawa w kontaktach z innymi?
- Ponieważ pamięć bywa ulotna, dlatego przeczytaj i zapisz pięć praw osobistych (według Fernerheima):
- KWESTIONARIUSZ ASERTYWNOŚCI
- Plan na asertywność w relacjach
Asertywność w relacjach – jakie mam prawa w kontaktach z innymi?
Zanim przyjrzysz się swoim zachowaniom asertywnym, chcemy abyś wiedział _a, jakie przysługują Ci w tym zakresie prawa.
W związku z tym postaraj się nie tylko przeczytać niniejszy tekst, ale też wypełnić formularz ze skupieniem i wykonać polecane sposoby, w celu utrwalenia wiedzy zawartej w artykule.
Asertywność w relacjach dla wielu z nas stanowi wyzwanie, ponieważ nie jest to umiejętność, która jest bardzo trudna do wypracowania, a zatem często ją po prostu zaniedbujemy. Dzięki otrzymywaniu pozytywnych wzmocnień (np. ulgi, poczucia dumy) w sytuacjach, w których zachowujemy się asertywnie, bez wątpienia łatwiej jest nam nabywać i wzmacniać tę umiejętność.
Ponieważ pamięć bywa ulotna, dlatego przeczytaj i zapisz pięć praw osobistych (według Fernerheima):
Ponieważ w sytuacjach, które odbieramy jako potencjalnie konfliktowe ciężko nam dać sobie prawo do wyrażenia własnego zdania warto pamiętać o 5 prawach osobistych, które w prosty sposób pokazują nam co jest naszym niezbywalnym prawem. Dlatego przeczytaj je i zapisz lub zrób zdjęcie/ screen, aby móc wracać do nich w sytuacjach, gdy będziesz odmawiać sobie prawa do wyrażania własnych myśli i emocji/
- Masz prawo do wyrażania siebie, swoich opinii, potrzeb, uczuć – tak długo, dopóki nie ranisz innych.
- Masz prawo do zachowania swojej godności poprzez asertywne zachowanie – nawet jeśli podejrzewasz, że może być raniące – dopóki twoje intencje nie są agresywne, lecz asertywne.
- Masz prawo do przedstawiania innym swoich próśb – Ważne, abyś uznawał, że druga strona może powiedzieć Ci „nie”.
- Istnieją takie sytuacje w kontaktach z ludźmi, które nie jawią się jako jasne i oczywiste. Zawsze masz jednak prawo do przedyskutowania i wyjaśnienia tej sprawy z drugą osobą.
- Masz prawo do korzystania ze swoich praw.
KWESTIONARIUSZ ASERTYWNOŚCI
Kwestionariusz asertywności pomoże Ci sprawdzić, w jakich sytuacjach korzystasz ze swego prawa do asertywnego zachowania, a w jakich masz z tym trudność.
Jak – w różnych sytuacjach – radzisz sobie z wyrażaniem siebie i uwzględnianiem praw innych osób?
Z tego względu nie śpiesz się z wypełnianiem formularzu i postaraj się rzeczywiście poczuć, jak reagujesz w przytoczonych kontekstach. Niezaprzeczalnie chwila kontempacji pozwoli Ci się lepiej skupić i być bardziej uważnym / uważną.
Chodzi o to, żeby znaleźć sytuacje, które pogarszają Twój nastrój, zmniejszają Twoją wiarę w siebie, których się boisz, unikasz, w których czujesz własną bezradność. Naszym celem będzie szukanie również tych momentów, w których zachowujesz się w sposób, który zupełnie Cię nie zadowala. Zacienione kratki pokazują, z jakimi elementami w kontaktach możesz mieć kłopot.
Dlatego wstaw krzyżyk do odpowiedniej kratki, przyjmując, że pierwsza oznacza Tak- raczej tak, a druga Nie- raczej nie.
Obrona swoich praw poza sferą osobistą
| OBRONA SWOICH PRAW POZA SFERĄ OSOBISTĄ | Tak, raczej tak | Nie, raczej nie |
| 1. Czy zdarza Ci się kupić rzecz, na którą właściwie nie masz ochoty, tylko dlatego, że trudno Ci było odmówić sprzedawcy? | ||
| 2. Czy wahasz się przed zwróceniem towaru do sklepu, nawet jeśli jest on wadliwy i nieużyteczny? | ||
| 3. Jeśli ktoś rozmawia głośno podczas filmu, koncertu, sztuki – czy prosisz go, aby był cicho? | ||
| 4. Jeżeli ktoś potrąca lub stuka w Twoje krzesło w kinie czy teatrze – czy prosisz tę osobę, aby przestała? | ||
| 5. Jeżeli przeszkadza Ci, że ktoś pali papierosa blisko Ciebie – czy potrafisz to powiedzieć? | ||
| 6. Jeżeli sprzedawca niesłusznie obsługuje kogoś bez kolejki – czy zwracasz głośno uwagę? | ||
| 7. W przypadku awarii w Twoim mieszkaniu – czy nalegasz, aby pracownik administracji dokonał naprawy, do której jest zobowiązany? | ||
| 8. Jeżeli taksówkarz – wbrew Twoim intencjom traktuje resztę jako napiwek- czy upominasz się o swoje pieniądze, choć są one nieduże? |
Obrona swoich praw w kontaktach osobistych
| OBRONA SWOICH PRAW W KONTAKTACH OSOBISTYCH. | Tak, raczej tak | Nie, raczej nie |
| 1. Jeżeli ktoś zachowuje się wobec Ciebie w sposób niesprawiedliwy lub krzywdzący – czy zwracasz mu uwagę? | ||
| 2. Jeżeli ktoś pożyczył od Ciebie pieniądze lub jakąś rzecz i zwleka z oddaniem – czy wspominasz mu o tym? | ||
| 3. Jeżeli ktoś prosi Cię o przysługę, której spełnienie wydaje Ci się trudne lub niewygodne – czy odmawiasz? | ||
| 4. Czy masz wrażenie, że inni ludzie mają tendencje do wykorzystywania Ciebie lub rządzenia Tobą? | ||
| 5. Czy często zdarza Ci się robić coś, na co nie masz ochoty, tylko dlatego, że nie potrafisz przeciwstawić się otoczeniu? | ||
| INICJATYWA I KONTAKTY TOWARZYSKIE. | Tak, raczej tak | Nie, raczej nie |
| 1. Czy jesteś w stanie rozpocząć rozmowę z obcą osobą? | ||
| 2. Czy często odczuwasz trudności w podtrzymywaniu rozmowy towarzyskiej? | ||
| 3. Czy sprawia Ci trudność podtrzymywanie kontaktu wzrokowego z osobą, z którą rozmawiasz? | ||
| 4. Czy swobodnie uczestniczysz w spotkaniu towarzyskim, na którym nie znasz nikogo oprócz gospodarza? |
Wyrażanie i przyjmowanie krytyki i pochwał
| WYRAŻANIE I PRZYJMOWANIE KRYTYKI I POCHWAŁ. | Tak, raczej tak | Nie, raczej nie |
| 1. Gdy ktoś Cię chwali – czy wiesz, jak się zachować? | ||
| 2. Czy zdarza Ci się chwalić znajomych, przyjaciół, członków rodziny? | ||
| 3. Gdy ktoś Cię krytykuje – czy wiesz, jak się zachować? | ||
| 4. Czy masz trudności w krytykowaniu znajomych, członków rodziny? |
Wyrażanie próśb
| WYRAŻANIE PRÓŚB | Tak, raczej tak | Nie, raczej nie |
| 1. Czy potrafisz zwrócić się do nieznajomej osoby z prośbą o pomoc? | ||
| 2. Czy potrafisz prosić znajomych, przyjaciół, członków rodziny o przysługi lub pomoc? |
Wyrażanie uczuć
| WYRAŻANIE UCZUĆ | Tak, raczej tak | Nie, raczej nie |
| 1. Czy potrafisz otwarcie i szczerze wyrażać ciepło, sympatię, zaangażowanie wobec mężczyzn? | ||
| 2. Czy potrafisz otwarcie i szczerze wyrażać złość, niezadowolenie wobec mężczyzn? | ||
| 3. Czy potrafisz otwarcie i szczerze wyrażać ciepło, sympatię, zaangażowanie wobec kobiet? | ||
| 4. Czy potrafisz otwarcie i szczerze wyrażać niezadowolenie i złość wobec kobiet? | ||
| 5. Czy często zdarza Ci się unikać pewnych ludzi lub sytuacji z obawy przed własnym zakłopotaniem? | ||
| 6. Czy zdarza Ci się dzielić swoimi odczuciami z inną osobą? |
Wystąpienia publiczne
| WYSTĄPIENIA PUBLICZNE | Tak, raczej tak | Nie, raczej nie |
| 1. Czy sprawia Ci trudność zabranie głosu przed dużą publicznością? | ||
| 2. Czy odczuwasz trudności podczas wystąpień publicznych (przemówienie, pogadanka) wobec szerszego forum? | ||
| WYRAŻANIE OPINII | Tak,raczej tak | Nie, raczej nie |
| 1. Jeżeli rozmawiając z kimś, uświadomisz sobie, że masz odmienne zdanie – czy zwykle wyrażasz swój pogląd? | ||
| 2. Czy często unikasz wypowiadania prawdziwej opinii na jakiś temat z obawy, aby rozmówca nie nabrał o Tobie błędnego wyobrażenia? | ||
| 3. Czy często przeżywasz taką sytuację, że inni atakują Twoje zdanie, a Ty masz kłopot z jego obroną? | ||
| 4. Czy masz zwyczaj reagować niepokojem i napięciem, gdy Twój rozmówca ma odmienne zdanie od Twojego? |
Kontakt z autorytetem
| KONTAKT Z AUTORYTETEM | Tak, raczej tak | Nie, raczej nie |
| 1. Jeżeli masz odmienne zdanie niż ktoś, kto jest dla Ciebie autorytetem- czy otwarcie wyrażasz swoje stanowisko? | ||
| 2. Czy podczas kontaktu z osobą, która jest dla Ciebie autorytetem, zdarza Ci się rezygnować ze swoich interesów, na korzyść interesów tej osoby? |
Naruszenie cudzego terytorium
| NARUSZENIE CUDZEGO TERYTORIUM | Tak, raczej tak | Nie, raczej nie |
| 1. Czy zdarza Ci się kończyć zdania za inne osoby? | ||
| 2. Czy masz zwyczaj używać krzyku jako sposobu zmuszania innych do zrobienia tego, czego Ty chcesz? | ||
| 3. Czy złoszcząc się, masz zwyczaj używania wyzwisk i niecenzuralnych wyrazów? | ||
| 4. Czy kontynuujesz prowadzenie sprzeczki, mimo że druga osoba od dłuższego czasu ma jej dosyć? | ||
| 5. Czy masz zwyczaj podejmować decyzje za inne osoby dorosłe? |
Plan na asertywność w relacjach
Teraz przyjrzyj się tym elementom, przy których Twój krzyżyk znalazł się w szarej kratce. Następnie przypomnij sobie, o jakich sytuacjach z Twojego życia myślałaś _eś, odpowiadając na dane pytanie. Ponieważ zaangażowanie motoryki małej wzmacnia nasze ślady pamięciowe – spisz na kartce sytuacje, z którymi masz trudność, uwzględniając nie tylko te okoliczności, ale przede wszystkim osoby, których ten kłopot dotyczy. Następnie zastanów się – jak zamierzasz to zmienić? Jeśli chcesz poznać więcej wskazówek, jak zadbać o asertywność w swoich relacjach może Ci w tym pomóc zaznajomienie się z elementami komunikacji pozytywnej, które znajdziesz w naszym wcześniejszym artykule. Powodzenia!
Reasumując, ponieważ asertywność w relacjach to narzędzia do budowania zdrowego budowania więzi na co dzień, pamiętaj, że to proces. Dlatego nie bądź dla siebie zbyt surowa _y i postaraj się zwracać uwagę na to, aby być dla siebie życzliwą _ym i wspierającą _ym.
Mimo, że asertywność w relacjach to codzienna decyzja a nie raz nabyta umiejętność – nie zrażaj się. Każda zdrowa, asertywna reakcja to zadbanie o siebie w najlepszy sposób.
