Psychiatra – kim jest i czym zajmuje się psychiatra _tka?

Psychiatra to specjalista w zakresie zdrowia psychicznego, którego wsparcie w procesie dochodzenia do zdrowia bywa kluczowe. Bardzo często psychiatra współpracuje z terapeutą i taka forma leczenia hybrydowego – farmakoterpia + psychoterapia – okazuje się w wielu sytuacjach najbardziej skutecznym rozwiązaniem.

Artykuły udostępnione w poprzednich tygodniach (tu i tutaj) pozwoliły Wam bliżej zapoznać się ze specjalistami zdrowia psychicznego – psychologami oraz psychoterapeutami. Poznaliście ich kwalifikacje, kompetencje oraz różnice, jakie można zaobserwować pomiędzy obiema profesjami. Nie sposób domknąć wątku zawodów wspierających sferę psychiki bez opisania pracy psychiatrów. Pomimo że nie zawsze są oni zaangażowani w proces leczenia, ich rola jest niezwykle ważna. Przyjrzyjmy się zatem kim psychiatrzy są i jak wygląda ich praca.

W dzisiejszym artykule przeczytacie:

1. Psychiatra – kim jest i czym się zajmuje?
2. Konsultacje psychiatryczne i psychoterapia – jak mogą wzajemnie się uzupełniać?
3. W czym pomoże psychiatra _tka, a jak wesprze mnie psychoterapeuta _tka?
4. Różnice pomiędzy specyfiką zawodu psychiatry _tki a psychoterapeuty _tki
5. Różnice pomiędzy specyfiką zawodu psychiatry _tki a psychoterapeuty _tki
6. Jakie trudności wskazują na zasadność sięgnięcia po wsparcie psychiatryczne?
7. Jak pomaga psychiatra? Zdjęcie stygmy i zadbanie o siebie
8. Sięganie po pomoc jako przejaw siły, dojrzałości i współczucia

Zapraszamy do lektury.

Psychiatra – kim jest i czym się zajmuje?

Zacznijmy od tego, że lekarz / lekarka psychiatrii nie jest absolwentem / absolwentką studiów psychologicznych, jak niekiedy mylnie się uważa. Jest to osoba, która ukończyła studia medyczne i posiada specjalizację z dziedziny psychiatrii. Psychiatra _tka może prowadzić własną praktykę kliniczną, ale również pracować w różnego rodzaju placówkach – szpitalach, poradniach, oddziałach odwykowych. Na czym zatem polega jego/jej praca? Rolą psychiatry _ki jest diagnoza, zapobieganie oraz leczenie chorób i zaburzeń psychicznych. Ponadto psychiatra _ka specjalizuje się w rozpoznawaniu objawów oraz, jeśli potrzeba, dobiera właściwe środki farmakologiczne, a więc zajmuje się farmakoterapią.

Bardzo często zaburzenie, z jakim zgłasza się pacjent, wymaga opieki kilku specjalistów. Z reguły proces leczenia polega na połączeniu i współpracy psychiatrów – zajmujących się leczeniem farmakologicznym – oraz psychoterapeutów- odbywających z pacjentem_tką psychoterapię. Zdarzają się przypadki, że obie funkcje pełni jedna osoba, która nie tylko ukończyła studia medyczne, ale także szkolenie psychoterapeutyczne.

Konsultacje psychiatryczne i psychoterapia – jak mogą wzajemnie się uzupełniać?

Psychiatra_ka jako lekarz / lekarka, oprócz zaordynowania farmakoterapii, może również wystawić zwolnienie, skierować do szpitala i oddziałów odwykowych. Jak wspomnieliśmy  wyżej, bardzo często specjalista_tka ten / ta sugeruje zasadność podjęcia psychoterapii. Łączenie obu procesów jest niezwykle istotne, m.in. u osób doświadczających takich chorób, jak depresja, zaburzenia lękowe, choroba afektywna dwubiegunowa czy zaburzenia snu.

Ponadto kompleksowej opieki wymagają osoby doświadczające myśli samobójczych, samookaleczania lub objawów świadczących o utracie kontaktu z rzeczywistością (np. omamów wzrokowych lub słuchowych). Oczywiście proces prowadzenia pacjenta_tki może mieć także odwrotną kolejność, kiedy to pacjent_ka, zgłaszając się najpierw do psychologa / psycholożki lub psychoterapeuty_tki, otrzymuje zalecenie udania się na konsultację psychiatryczną.

W czym pomoże psychiatra _tka, a jak wesprze mnie psychoterapeuta _tka?

Dlaczego tak ważna jest współpraca psychoterapeutów i psychiatrów? Często stosowanie farmakoterapii, za którą odpowiedzialni są psychiatrzy, jest niewystarczające i polega bardziej na redukcji nieprzyjemnych objawów, aniżeli na znalezieniu ich źródła. Nad obszarem genezy problemów pacjent_tka pracuje podczas psychoterapii. Wspólnie ze specjalistą starają się zrozumieć, co sprawiło, że doświadcza on_a danych trudności, a głównym czynnikiem leczącym jest empatyczna rozmowa.

Z drugiej strony nierzadko sama psychoterapia nie przynosi efektów, kiedy np. pacjent doznaje zaburzeń w obszarze chemii mózgu. Wówczas metodą osiągnięcia balansu w tej sferze jest stosowanie odpowiednich leków. Zatem, w niektórych sytuacjach, najbardziej efektywną metodą leczenia jest wsparcie zarówno psychiatry_tki, jak i psychoterapeuty.

Różnice pomiędzy specyfiką zawodu psychiatry _tki a psychoterapeuty _tki

Przyjrzyjmy się zatem głównym różnicom, jakie można zaobserwować między pracą psychiatrów i psychoterapeutów:

• Psychoterapeuta_tka to osoba, która ukończyła studia wyższe (najczęściej psychologiczne) oraz dodatkowe szkolenie psychoterapeutyczne. Psychiatra_tka z kolei posiada wykształcenie wyższe medyczne ze specjalizacją z zakresu psychiatrii. Jest to zatem lekarz / lekarka. 
• Psychiatrzy, w odróżnieniu od psychoterapeutów, mają uprawnienia do prowadzenia farmakoterapii, wystawiania zwolnień lekarskich oraz skierowań do szpitala lub oddziału odwykowego.
• Psychiatrzy, oprócz farmakoterapii, udzielają wsparcia informacyjnego na temat doświadczanych przez pacjentów trudności. Doprecyzowują, na czym polega trudność oraz jak może przebiegać leczenie. Z kolei główną metodą leczenia psychoterapeutów jest empatyczna rozmowa, zrozumienie i akceptacja danych trudności. Ponadto podczas sesji – oraz pomiędzy nimi – stosowane są przez pacjenta_kę liczne techniki adekwatne do jego/ jej indywidualnej sytuacji.
• Konsultacja psychiatryczna trwa z reguły ok. 20 min, a spotkania ze specjalistą_tką odbywają się średnio raz na klika tygodni. Polegają głównie na monitorowaniu przebiegu farmakoterapii oraz włączaniu ewentualnych zmian w leczeniu. Z kolei czas trwania sesji psychoterapeutycznych najczęściej wynosi 50 minut, a odstęp między spotkaniami z reguły wynosi tydzień.

Jakie trudności wskazują na zasadność sięgnięcia po wsparcie psychiatryczne?

Tak, jak wspominaliśmy, do psychiatry _tki może odesłać nas psychoterapeuta_tka, kiedy uzna, że proces leczenia wymagać będzie wsparcia farmakologicznego. Nie zmienia to faktu, że my sami również możemy podjąć decyzję o udaniu się na taką specjalistyczną konsultację. Objawy, które powinny zmotywować nas do takiej decyzji tożsame są z tymi, które omówiliśmy przy potrzebie udania się na psychoterapię (link). Ponadto sięgnięcie w pierwszej kolejności po pomoc psychiatry _tki zasadne jest, gdy obecne są:

• Objawy wskazujące na zaburzenia lękowe: ciągły lęk i niepokój, permanentne uczucie napięcia, pizody lęku napadowego o dużym nasileniu
• Objawy wskazujące na epizod manii: nienaturalnie podwyższony nastrój, nadaktywność, chaotyczność w działaniu i myśleniu, natłok myśli
• Objawy wskazujące na problemy z pamięcią i myśleniem: spowolnienie myślenia, problemy z koncentracją, pustka myślowa, rozkojarzenie, zaburzenia pamięci
• Objawy wskazujące na zaburzenia psychotyczne: urojenia wpływające na błędne postrzeganie rzeczywistości, halucynacje słuchowe, objawy katatoniczne, zaburzenia formy myślenia i zachowania.

Jak pomaga psychiatra? Zdjęcie stygmy i zadbanie o siebie

Powielane przez lata przekazy kulturowe sprawiły, że osoby leczone psychiatrycznie postrzegane były w szkodliwy i stygmatyzujący sposób. Wiele filmów i książek ukazywało osoby pod opieką psychiatryczną jako niepoczytalne, a nawet agresywne.

Ten nieprawdziwy i krzywdzący obraz miał bardzo negatywny wpływ na osoby potrzebujące pomocy – sprawiał, że wolały same „zająć się” swoim problemem. Było to związane z lękiem przed oceną innych, ale także przed własną percepcją swojej osoby – jeśli fikcyjni bohaterowie leczący się psychiatrycznie zachowują się w ten sposób się, to co to o mnie świadczy? Co więcej, negatywnie postrzegana była sama farmakoterapia jako metoda niepotrzebna, a wręcz toksyczna dla organizmu.

Sięganie po pomoc jako przejaw siły, dojrzałości i współczucia

Na szczęście sięganie po wsparcie psychiatryczne staje się coraz bardziej normalizowane, a jego korzyści i wartości szeroko omawiane w przestrzeni publicznej. Chodzenie do psychiatry _tki to nie wstyd – to przejaw dbania o siebie i chęci ulżenia sobie w doświadczanych trudnościach. To dojrzałość, determinacja i siła, aby o siebie walczyć. Również w przypadku farmakoterapii coraz częściej mówi się o zasadności, a wręcz o konieczności jej stosowania.

Sięganie po odpowiednie środki farmakologiczne bywa konieczne, aby móc ukoić bądź nawet zlikwidować bolesne objawy. Zażywanie leków w sposób zaordynowany przez psychiatrę _tkę jest w pełni bezpieczne i właściwe.

Pamiętajmy, aby nie lekceważyć zdrowia psychicznego i sięgać po wsparcie, które oferują specjaliści. Jeśli ten artykuł był dla Ciebie ważny, zachęcamy do podzielenia się nim z innymi.