Relacje często są wskazywane jako obszar naszego życia, na który technologia wpływa negatywnie. Zamknięcie naszej uwagi w okienkach smartphone’ów stało się tematem pop kultury. Coraz częściej jest też wskazywane jako to co negatywnie wpływa na nasze samopoczucie.
Technologia ma jednak również ogromny potencjał wspierający relacje. Wiele par poznaje się online i buduje wartościowe związki w realnym życiu. Bliskie relacje ludzi, którzy mieszkają daleko od siebie również dzięki spędzaniu czasu online zyskują.
Wiele osób stara się również świadomie ograniczać swoją obecność online. Mogą wówczas czerpać z technologii to co najlepsze, bez straty dla realnych relacji.
O czym przeczytasz w tym artykule?
- Jak internet zmienia relacje?
- Wirtualne więzi – czy działają, gdy nie ma wifi?
- Pętla dopaminowa – jak wpływa na relacje?
- FOMO, JOMO, NEMO
- Być albo nie być online?
Zapraszamy do lektury.
Jak internet zmienia relacje?
- Ułatwia podtrzymywanie kontaktów z osobami, które znamy (często dotyczy to osób, które znamy z przestrzeni realnej bardzo słabo i z którymi właściwa więź, rozwinęła się dopiero za pośrednictwem Internetu).
- Internet umożliwia nawiązanie więzi, która następnie znajduje swoją kontynuację w przestrzeni realnej, a także Sieć umożliwia istnienie więzi całkowicie w przestrzeni wirtualnej.
- W trzecim przypadku można mówić o nowym, nieznanym dotąd, typie więzi społecznych np. na platformach skupionych wokół pasji czy wirtualnych rzeczywistościach typu Metaverse.
Wirtualne więzi – czy działają gdy nie ma wifi?
Sceptycy twierdzą, że środowiska oparte o porozumiewanie się za pośrednictwem Internetu nie mogą w ogóle tworzyć grup społecznych. Wskazywane powody to głównie efemeryczność (krótkotrwałość, ulotność) oraz przejściowość interakcji.
W wirtualnych wspólnotach więzi społeczne często są słabsze i krótkotrwałe. Członkostwo ma charakter otwarty i jest anonimowe. Członków tych zbiorowości nie łączą też żadne realne zobowiązania.
Czasami padają tezy, że odrzucenie w wirtualnym świecie nie jest tak bolesne jak w świecie rzeczywistym. Trudno jednak taką tezę zweryfikować. Wydaje się wątpliwa zwłaszcza biorąc pod uwagę osoby, które z racji np. na problemy w nawiązywaniu i budowaniu relacji traktują online jako świat, w którym czują się bardziej swobodnie i naturalnie. Są również osoby, dla których online jest formą ucieczki i stanowi odskocznię od problemów. Dla takich osób odrzucenie w wirtualnych środowiskach będzie równie dotkliwe, zwłaszcza jeśli nie mają w swoim otoczeniu bliskich osób, od których dostaną wsparcie.
Pętla dopaminowa – jak wpływa na relacje?
Online staje się nałogiem, gdy z jego powodu organizm regularnie otrzymuje nadmiar dopaminy. Warto wiedzieć, że równie wysoko jak Facebook, poziom wspomnianej dopaminy podnoszą substancje psychoaktywne, gry hazardowe i pornografia.
Psycholodzy i terapeuci nazywają to zjawisko mianem pętli dopaminowej. Uzależniony chce ciągle więcej „lajków” i komentarzy. Jednak jego pragnienie nie może być zaspokojone, gdyż system dopaminowy nie ma mechanizmu odczucia sytości.
Dodatkowo pod wpływem dużych „boostów” dopaminy w świecie online relacje offline blakną. Osoba przyzwyczajona do uzyskiwania akceptacji online może być na niej na tyle skupiona, że jej rzeczywiste relacje mogą blaknąć. Może to spowodować np. ograniczenie ilości ale też jakości czasu spędzanego z bliskimi.
FOMO, JOMO, NEMO
Efektem prowadzenia higienicznego trybu życia w cyfrowym świecie mogą być:
- JOMO (Joy of Missing Out) – radość z bycia poza zasięgiem, nieaktywnym i niedostępnym online
- FOMO (Fear of Missing Out) – lęk przed tym, że omija nas coś ważnego, co dzieje się w internecie, dążymy do tegpo by stale odświeżać/być na bieżąco
- NEMO (Nearly but not fully Missing Out), funkcjonujące jako przeciwwaga dla FOMO
NEMO są to przynoszące satysfakcję i wewnętrzny spokój sposoby na bycie świadomie niedostępnym online. Jest to postępowanie, która zmniejsza lęk, aby być poinformowanym. Dzieje się to dzięki całkowitej lub częściowej, zaplanowanej rezygnacji z social mediów, urządzeń ICT czy Sieci.
Być albo nie być online?
Rozwój technologii niesie za sobą zagrożenia. Jednak świadome korzystanie z technologii może nas również wzbogacać. Korzystając np. z platformy typu Metaverse możemy spędzać czas z bliskimi, którzy mieszkają daleko od nas w bardziej atrakcyjny sposób. Pisaliśmy o tym w artykule Relacje a Metaverse.
Jeśli jednak czujecie, że technologia jest obecna w zbyt dużym stopniu w Waszej codzienności sprawdźcie czy dotyczy Was temat uzależnienia od technologii lub spróbujcie kilku wskazówek dotyczących cyfrowego wellbeingu.
