Trauma relacyjna występuje, jeśli ktoś cię krzywdzi, przekracza Twoje granice i rani Cię a mimo tego Ty czujesz pozytywne emocje do takiej osoby (więź, sympatię, emocje, które nazywasz miłością). Taka relacja nie dotyczy tylko związków intymnych. Trauma relacyjna może pojawić się w relacji do partnera, partnerki ale też rodzica czy w relacji przyjacielskiej/ rodzinnej.
- Co jest paliwem uzależniającej więzi i powoduje, że wykształca się trauma relacyjna
- Gdy część przeważa nad całością
- Po rozstaniu wciąż myślisz o osobie, która cię krzywdziła
- Trauma relacyjna podpowiada że jesteś odpowiedzialn_ za to aby pomóc swojemu oprawcy
- Boisz się zakończyć toksyczną dla siebie relację
- Usprawiedliwiasz i bronisz osoby, która cie krzywdzi
- Przy osobie, z którą łączy Cię trauma relacyjna “nie jesteś sobą” – udajesz i czujesz się w napięciu i lęku
- Co zrobić jeśli dotyczy Cię trauma relacyjna?
Co jest paliwem uzależniającej więzi i powoduje, że wykształca się trauma relacyjna
Sprawca często na przemian traktuje cię źle, a za chwile obdarza pozytywną uwagą. Naprzemienne formy traktowania mogą prowadzić do silnej więzi psychologicznej, wręcz uzależniającej. Więź traumatyczna może prowadzić do niskiej samooceny i rozwoju zaburzeń zdrowia psychicznego, takich jak depresja.
Rozpoznanie oznak traumatycznej więzi może pomóc w jej uniknięciu lub podjęciu niezbędnych kroków w celu jej zerwania.
Gdy część przeważa nad całością
Gdy zapytamy ofiary przemocy emocjonalnej, będącej w toksycznym związku uparcie powtarzają, że większość zachowań partnera/bliskiej osoby jest dla nich wręcz “idealna”. Twierdzą, że tylko niewielki procent stanowią zachowania, które je boleśnie ranią, pozbawiają poczucia wartości i godności.
Dlatego tak prosto jest im relatywizować zachowania przemocowe i być w toksycznym uwikłaniu. Tłumaczą partnera, czasem wierzą w zmianę, uzależniają się też od huśtawki emocjonalnej. Czasem takie uwikłanie jest też zbudowane na utożsamianiu huśtawki emocjonalnej i doświadczaniu skrajnych emocji z miłością.
Po rozstaniu wciąż myślisz o osobie, która cię krzywdziła
Ważnym sygnałem, że możemy doświadczać traumy relacyjnej jest też natarczywe myślenie o osobie, z którą zerwaliśmy kontakt. Paradoksalnie po rozstaniu nawet mając świadomość toksyczności relacji nasz ukłąd nerwowy podpowiada dobre wspomnienia (których jak pisałam wyżej też ie brakowało) i tęsknota za destrukcyjnym love bombingiem może przeradzać się w myśli, marzenia, sny o powrocie.
Trauma relacyjna podpowiada że jesteś odpowiedzialn_ za to aby pomóc swojemu oprawcy
To że wciąż próbujesz pomagać osobie, która Cię krzywdzi, rani i traktuje bez szacunku (nawet tylko czasami) również oznacza, że wasza relacja nie jest zdrowa. Masz prawo do stawiania granic i budowania relacji dorosły-dorosły. Jeśli wchodzisz w rolę opiekuna i masz poczucie zobowiązania lub jakaś osoba wprowadza w Tobie poczucie “kredytu”, który masz wobec niej spłacać – wiedz, że nie jest to zdrowa i witalna relacja.
Boisz się zakończyć toksyczną dla siebie relację
Często nawet gdy już mamy poczucie bycia w przemocowym związku blokuje nas lęk. Jak sobie poradzimy bez partnera? Dławi nas przekonanie o byciu niewystarczającym, nie sprawczym. Czasami lęk ma też podłoże finansowe – przemoc ekonomiczna to jedno z paliw toksycznych relacji. Dlatego tak ważne jest aby, gdy czujesz lęk szukać wsparcia, wypisać swoje zasoby, ale też pamiętać, że zostając w toksycznym związku może dojść do eskalacji, która zmusi nas do odejścia. Warto zatem racjonalnie rozważyć taki scenariusz, gdy czujemy, że w związku trzyma nas trauma.
Usprawiedliwiasz i bronisz osoby, która cie krzywdzi
Bardzo ważnym krokiem jest to, aby zacząć nazwyać wprost i mówić o tym, czego doświadczamy. Osoby w toksycznym związku często usprawiedliwiają i bronią przemocowych relacji. Odsuwają się też (lub są dystansowane i odsuwane) od swoich bliskich.
To naturalne, że czasem blokuje nas lęk, wstyd, poczucie winy, brak przekonania, że ktoś nam uwierzy. Pamiętajmy jednak, że takie otwarte nazywanie tego, czego doświadczamy pomaga odzyskać zaufanie przede wszystkim do siebie. A to podstawowy fundament relacji, w której będziemy zawsze – z samym sobą.
Przy osobie, z którą łączy Cię trauma relacyjna “nie jesteś sobą” – udajesz i czujesz się w napięciu i lęku
Takie usłyszenie swoich emocji i nie umniejszanie im to bardzo silne doświadczenie własnej sprawczości. W przemocowych związkach kwestionujemy swoje myśli i przekonania, uznajemy reakcje toksycznej osoby jako bardziej adekwatne niż nasze.
Nazwanie tego, jak Ty się w czymś/ z czymś czujesz pozwala usłyszeć jedną z najbardziej witalnych i obronnych emocji jaką jest złość. Żyjąc w tle unikania czyjejś złości odcinasz sobie do niej dostęp. To właśnie Twoja złość jest Ci potrzebna jest Ci potrzebna aby usłyszeć jakie Twoje granice są przekraczane a jakie emocje nie są zaspokajane.
Co zrobić jeśli dotyczy Cię trauma relacyjna?
W zerwaniu traumatycznej więzi pomaga:
- Perspektywa słowa vs czyny – skup się na faktach, co się dzieje i jak druga osoba się wobec Ciebie zachowuje. Co realnie robi? A nie co obiecuje, czy mówi.
- Tu i teraz jest ważniejsze niż wspomnienia – nostalgia pogłębia traumatyczną więź. Docenianie przeszłości nie polega na traceniu codzienności. Gdy relacja jest dla Ciebie nie do wytrzymania życie wspomnieniami jest formą wpadania w błędne koło umacniania relacji, która jest dla Ciebie niszcząca.
- Zacznij od siebie – usłysz to czego Ty chcesz, co lubisz i jak myślisz. Postaraj się chociaż raz dziennie zrobić dla siebie jakąś drobną, miłą rzecz. Doceń siebie za przynajmniej jedną rzecz, którą zrobisz danego dnia. To jak traktujesz siebie pozwala stawiać też zdrowe granice innym.
Odchodzenie z toksycznego związku/ relacji to proces. Jeśli masz na to przestrzeń bardzo pomocne i wzmacniające jest wejście z proces terapeutyczny. Profesjonalista pomoże Ci spojrzeć realnie na to co się dzieje w Twoim życiu, ale też da konkretne techniki pracy, które pomogą Ci rzeczywiście i trwale rozstać się z toksyczną osobą. Nie tylko fizycznie ale i emocjonalnie.
Z naszego wsparcia możesz skorzystać umawiając się przez stronę rezerwacji.
Pamiętaj, że terapia cbt to nie tylko praca z myślami i emocjami, ale też planowanie realnych zmian. Ważnym elementem pracy z osobami wychodzącymi z toksycznych związków jest również napisanie tzw. “planu bezpieczeństwa”.
Jeśli mieszkasz z przemocową i agresywną osobą niżej znajdziesz takie podstwowe punkty, które warto w nim zawrzeć:
- u kogo mogę chwilę pomieszkać? (bliscy, rodzina, instytucje)
- jakimi środkami finansowymi dysponuję, jak mogę zadbać o swoją niezależność finansową? (szukanie pracy, pytanie znajomych o prace dorywcze)
- kto może mi pomóc na miejscu? (lokalne fundacje, instytucje wsparcia)
- jak mogę się zabezpieczyć prawnie? (znalezienie prawnika lub instytucji świadczących darmowe porady)
- jakie mam dowody nadużyć? jak je zabezpieczyć?
- jak mogę się odciąć po odejściu, żeby dać sobie czas na zdrowienie? (zmiana numeru telefonu, zablokowanie social mediów, etc.)
Odejście z toksycznej relacji to proces. Czasem przypomina maraton, czasem sprint. Jednak za każdym razem na mecie czeka ocalenie relacji z najważniejszą osobą jaką znasz – sobą.
