Bezsenność jest coraz częściej dotykającą nas dolegliwością. Stres, zmęczenie, przebodźcowanie – powoduje, że gdy kładziemy się do łóżka często trudno nam się wyciszyć/ zasnąć. Coraz częściej rozwiązaniem stają się leki nasenne. Gdy decydujemy się na wsparcie lekami – warto wiedzieć jakich korzyści ale też jakich długoterminowych skutków możemy się spodziewać.
W dzisiejszym wpisie przeczytasz o:
-
- Jak leczy się bezsenność?
-
- Rodzaje bezsenności
-
- Leki na bezsenność
-
- Czy melatonina pomaga na sen?
-
- Bez leków – czyli jak?
Jak leczy się bezsenność?
Przewlekłą bezsenność Pacjenci głównie leczą lekami. Nie jest to jednak długoterminowo skuteczna metoda. Na przewlekłą bezsenność rekomendowane jest leczenie terapią poznawczo-behawioralną, protokołem pracy, który daje efekty po kilkunastu sesjach. Protokół ten nazywa się CBT-I (insomnia).
Rodzaje bezsenności
Skoro jednak mówimy o bezsenności przewlekłej – to zastanówmy się, czym ona jest i co wyróżnia ją od innych dolegliwości?
-
- bezsenność przygodna – trwa do kilku dni. Są to pojawiające się okazjonalnie problemy z zaśnięciem, wybudzenia, reakcje na trudne dni, mocno stresujące wydarzenia. To jest cecha organizmu, nie trzeba się jej bać. Gdy jej doświadczamy wtedy doraźne stosowanie leków pomoże nam uzupełnić siły i będzie nam służyć.
-
- bezsenność krótkotrwała – trwa do 3 miesięcy. Leczenie farmakoterapią tej bezsenności powinno trwać nie dłużej niż przez 2 tygodnie, co 2-3 noce. Zalecenie ma charakter dobrych praktyk, gdy Pacjent jest w procesie hybrydowym – pracuje w terapii nad zmianą nawyków sennych i jest pod opieką psychiatry.
-
- bezsenność przewlekła – trwa powyżej 3 miesięcy. Leczenie przyczynowe np. podczas depresji. Leki powinniśmy stosować tylko w początkowej fazie leczenia nie dłużej niż przez 2 tygodnie, “w razie potrzeby” pacjent sięga, ale nie bierze tego regularnie. Zalecenie ma charakter dobrych praktyk, gdy Pacjent jest w procesie hybrydowym – pracuje w terapii nad zmianą nawyków sennych i jest pod opieką psychiatry.
Warto również wiedzieć, że bezsenność kategoryzujemy również z racji na jej przyczynę:
-
- bezsenność pierwotna – pojawia się bez widocznej, identyfikowalnej przyczyny,
-
- bezsenność wtórna – jej przyczyny to choroba, trauma lub jakiś inny wyraźny czynnik, który ją spowodował.
Leki na bezsenność
Jak warto definiować leki nasenne? Z definicji są to takie leki, które pozwalają szybko zasnąć i obudzić się rześkim i wyspanym. Leki nowej generacji spełniają definicję leku – szybko się uwalniają, nie powodują otępienia porannego.
Najczęściej zapisywane benzodiazepiny – przynoszą objawową ulgę, ale spłycają sen. Często psychiatrzy podkreślają, że lepsze są 2/3h snu bez leków niż 5/6h na lekach. Sugerują, że śpiączka farmakologiczna nie jest snem.
Alkohol to pierwszy “lek”, po który sięgają pacjenci. Używanie go jest jednak przeciwskuteczne – usypiamy szybciej, jednak nasz organizm zamiast odpoczywać traci energię na metabolizowanie toksyn. Dodatkowo długoterminowo alkohol jest depresantem.
Coraz częściej w doraźnym leczeniu bezsenności wykorzystywane są również alternatywy:
-
- leki przeciwdepresyjne – w terapii snu to w minimalnych dawkach i nieregularnie, żeby lek nie był nawykiem.
-
- neuroleptyki
-
- leki antyhistaminowe (hydroksyzyna)
-
- antypadaczkowe – jako uspokajające leki, dla pacjentów o profilu lękowym
Czy melatonina pomaga na sen?
Melatonina, zwłaszcza w przekazie medialnym wskazywana jest jako idealny lek na bezsenność. Jednak warto pamiętać, że jej suplementacja ma sens tylko w dwóch przypadkach:
-
- wtedy kiedy mamy zaburzony rytm okołodobowy (np. przy pracy zmianowej)
-
- drugie wskazanie to po 55 roku życia, bo wtedy wydzielanie endogenne spada
Zatem antagoniści melatoniny mają sporo racji. Melatonina reguluje rytm okołodobowy, jednak suplementy bez recepty zalecane w reklamach mają zastosowanie tylko dla dwóch wymienionych wyżej grup.
Bez leków – czyli jak?
Co jest kluczowe zanim sięgniemy po leki?
-
- nauka zdrowych sposobów radzenia sobie z gorszą nocą
-
- identyfikujemy nawyki, które nam szkodzą
-
- wybierajmy zdrowe strategie radzenia sobie z gorszą nocą
Pamiętajmy, że ważne jest minimum 6 tygodni trzymania się zdrowych nawyków (sen ruch, dieta, relaksacja), aby były efekty.
Więcej o zasadach zdrowej rutyny, która wspiera naturalny, witalny sen przeczytasz tutaj.
Możesz też umówić się na wizytę i dowiedzieć się, jak terapia poznawczo behawioralna leczy bezsenność.
